Nạo VA, cắt Amidan

Đây là 2 trong số các tổ chức Lympho thuộc vòng Waldeyer (gồm VA hay Amidan trần vòm, Amidan hay Amidan khẩu cái, Amidan vòi nhĩ, Amidan lưỡi) có nhiệm vụ nhận diện các vi khuẩn, tạo ra kháng thể để tiêu diệt khi chúng tái xâm nhập. Do có vai trò quan trọng như vậy trong sự phát triển hệ miễn dịch nên không nên chỉ định nạo VA , cắt Amidan bừa bãi.

VA bị viêm nhiều lần sẽ tăng thể tích dẫn đến bít tắc cửa mũi sau gây ứ dịch mũi làm trẻ ngạt mũi, xì mũi nhầy kéo dài, khi bị bội nhiễm mũi có thể chuyển sang xanh-vàng. Quá phát VA cũng làm ảnh hưởng đến chức năng thông khí của vòi nhĩ gây viêm tai tiết dịch. Lúc này trẻ sẽ bị ngạt mũi, xì mũi nhầy kéo dài, ăn ngủ kém, nghe kém, thậm chí dẫn tới biến dạng khuôn mặt mà y văn gọi là bộ mặt VA. Trong trường hợp đó, VA không những không làm được chức năng miễn dịch của mình mà còn gây ra nhiều hệ lụy khác và cần được nạo bỏ.

Amidan khi bị viêm cấp sẽ gây sốt, sưng Amidan, đau họng , trong một vài cơ địa đặc biệt nếu vi khuẩn là liên cầu nhóm A có thể dẫn tới biến chứng viêm cầu thận, thấp khớp, thấp tim. Amidan khi bị quá phát nhiều sẽ gây ngủ ngáy, hội chứng ngừng thở về đêm, dễ gây nôn trớ cho trẻ. Vì vậy khi Amidan bị viêm nhiều lần trong năm (hơn 5 lần/năm) hoặc quá phát nhiều, gây biến chứng như viêm cầu thận, thấp khớp hay apxe quanh Amidan thì nên cắt bỏ.

Nhiều bậc cha mẹ lo lắng sau khi cắt Amidan, nạo VA thì chức năng miễn dịch của cơ thể sẽ thế nào. Thứ nhất là còn nhiều cơ quan khác cùng tham gia hệ thống miễn dịch, sau khi cắt Amidan nạo VA các cơ quan này sẽ hoạt động mạnh lên để bù đắp sự thiếu hụt hơn nữa trong các hoàn cảnh cụ thể như trên thì VA, Amidan không còn vai trò miễn dịch nữa mà thậm chí trở thành một ổ nhiễm khuẩn tiêm tàng của cơ thể.

• Nên thực hiện các phẫu thuật này dưới gây mê tại các cơ sở Y tế được trang bị tốt có đội ngũ phẫu thuật viên và gây mê lành nghề vì tuy đây chỉ là các phẫu thuật đơn giản nhưng cũng không phải là không bao giờ có tai biến.
• Nên phẫu thuật ở lứa tuổi nào? Hiện nay lứa tuổi không còn là trở ngại trong loại hình phẫu thuật này, trên thế giới người ta thực hiện cả cho trẻ 6 tháng tuổi và người 65 tuổi nếu có chỉ định.
• Thời điểm nào trong năm? Vì đối tượng là trẻ em chiếm đa số nên thường bố mẹ chọn vào mùa hè khi các em được nghỉ học việc này sẽ dẫn đến việc quá tải và hệ lụy là điều kiện chăm sóc, vệ sinh máy móc, thiết bị và cả bác sỹ đều không đảm bảo. Lời khuyên trong trường hợp này là nên tận dụng các kỳ nghỉ ngắn thậm chí là cuối tuần và chọn lựa các cơ sở trang bị tốt và không bị quá tải để thực hiện phẫu thuật.
• Dùng phương pháp nào? Nạo VA thì nên thực hiện dưới hướng dẫn của nội soi và nạo bằng máy cắt – hút HUMMER cho phép lấy bỏ tối đa tổ chức VA qua phát mà không gây tổn thương các cơ quan lận cận như nẹp vòi nhĩ, của mũi sau.
• Cắt Amidan thì nên dùng máy Coblator vì nhiệt độ tại điểm cắt thấp nên tổn thương ít, cầm máu tốt và đau ít sau phẫu thuật.

Nếu chỉ nạo VA đơn thuần trẻ có thể xuất viện trong ngày sau khi theo dõi vài giờ tính từ lúc kết thúc cuộc mổ. Trẻ ăn uống bình thường ngay tối hôm đó và thường chỉ sau 3-4 ngày xịt rửa hốc mũi là đã ổn định hoàn toàn.Sau cắt Amidan cũng có thể về trong ngày nhưng tốt nhất là lưu viện 1 đêm để theo dõi. Bệnh nhân có thể nói và ăn uống ngay sau phẫu thuật chứ không phải kiêng nói tới 5-6 ngày như vẫn quan niệm. Tuy nhiên, trong những ngày đầu nên ăn thức ăn mềm và không la hét nhiều vì có thể dẫn tới bong giả mạc sớm gây chảy máu.