Nghị quyết 98 cần chú trọng giám sát, kiểm soát quyền lực

Sáng 31/8, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TPHCM, tham dự buổi tọa đàm "Lực đẩy phát triển từ Nghị quyết 98". Sự kiện do báo Sài Gòn giải phóng phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo TPHCM tổ chức.

Buổi tọa đàm còn có sự tham gia của PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM; ông Trần Duy Đông, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các sở, ngành, địa phương tại TPHCM.

Nêu ý kiến tại buổi tọa đàm, Trung tướng Lưu Phước Lượng, nguyên Phó Trưởng Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ, đã dành thời gian nói về công tác cán bộ trong triển khai Nghị quyết 98. Trong đó, vấn đề tiên quyết là TPHCM cần chuẩn bị đội ngũ đủ tâm, đủ tầm, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm để hiện thực hóa các cơ chế, chính sách đặc thù.

Cần khắc phục triệt để vấn đề né tránh, sợ sai

"Hồn cốt của Nghị quyết 98 là phân cấp phân quyền cho các cấp, các ngành. Nhưng để thực hiện thành công, đội ngũ thực thi cần thực hiện đúng, đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao và khắc phục triệt để vấn đề né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm", Trung tướng Lưu Phước Lượng nêu quan điểm.

Nguyên Phó Trưởng Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ phân tích, Nghị quyết 98 cho phép thành phố thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội. Đây là những vấn đề mà pháp luật chưa quy định nhưng lại là đòi hỏi bức xúc của thực tiễn địa phương.

Do đó, thành phố chưa thể lường trước những vấn đề bất thường có thể xảy ra. Trong quá trình triển khai Nghị quyết 98, ngoài sự lạc quan, phấn khởi, đội ngũ thực thi sẽ còn sự lo lắng, băn khoăn về những khó khăn, phức tạp mới. 

"Để thực hiện thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù, vấn đề cán bộ, công tác cán bộ cũng phải ở tầm vượt trội. Cụ thể là bản lĩnh chính trị và tài năng vượt trội để đủ đức, đủ tài, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm", ông Lưu Phước Lượng bày tỏ.

Từ các vấn đề trên, vị chuyên gia cho rằng, trong việc thực hiện Nghị quyết 98, TPHCM cần đánh giá đúng đức, tài của đội ngũ, gắn với đẩy mạnh xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

"Chúng ta cần có nhiều biện pháp chú trọng nghiêm ngặt việc giám sát, kiểm soát quyền lực, đặc biệt là người đứng đầu. Kiểm soát quyền lực là vai trò của cấp ủy, người lãnh đạo cấp trên. Khi cấp dưới sai phạm, người đứng đầu cần chịu trách nhiệm chính trị", nguyên Phó Trưởng Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ nhấn mạnh.

Công cụ để giải tỏa tâm lý cho bộ máy

TS Trần Du Lịch, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, nhìn nhận, Nghị quyết 98 sẽ tạo công cụ pháp lý để gỡ 2 điểm nghẽn khiến TPHCM ngày càng mất vai trò, vị trí trong những năm qua. Đó là các vấn đề về thể chế và hạ tầng.

"TPHCM gỡ được thể chế thì sẽ gỡ được hạ tầng. Bản chất các nội dung trong Nghị quyết 98 tập trung ở 3 nhóm vấn đề là mở rộng phân cấp, phân quyền, chính sách tạo động lực mới, huy động nguồn thu và xây dựng mô hình chính quyền thành phố trong lòng thành phố", TS Trần Du Lịch làm rõ.

Để Nghị quyết 98 thật sự tạo ra lực đẩy cho TPHCM, vị chuyên gia này góp ý, điểm quan trọng nhất là các quy định, nghị quyết của Chính phủ, HĐND cần sớm hình thành. Điều này sẽ giúp thành phố hình thành khung quy định, đảm bảo trách nhiệm và sự an toàn cho bộ máy trong quá trình thực thi, dẹp bỏ tâm lý sợ sai.

"Khi những điều này được giải tỏa, bộ máy mới hoạt động được. Đây là điều quan trọng nhất", TS Trần Du Lịch góp ý.

Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia cũng nhận định, trong thực hiện Nghị quyết 98, thành phố cần tạo niềm tin cho người dân. Theo ông Trần Du Lịch, khi có niềm tin, thành phố sẽ có thêm sức mạnh và động lực.

"Ví dụ về mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD), TPHCM có thể chọn một tuyến đường sắt làm mẫu. Cần làm sao để trong thời gian nhanh nhất, người dân tin rằng Nghị quyết 98 đi vào cuộc sống, để người dân hiểu họ sẽ được gì và thành phố được gì", TS Trần Du Lịch chia sẻ.

TS Trương Minh Huy Vũ, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, đưa ra góc nhìn, Nghị quyết 98 mang tới cho TPHCM 3 lực đẩy. 

Lực đẩy đầu tiên là Nghị quyết 98 cho TPHCM làm tốt hơn những vấn đề đã triển khai trước đó. Lực đẩy thứ 2 là TPHCM có thể làm những điều đã tính, đã nghĩ tới nhưng chưa có cơ chế, chính sách để thực hiện.

Đặc biệt, từ Nghị quyết 98, TPHCM có thể nhìn ra, được gợi mở những vấn đề mới mà trước đó chưa từng nghĩ tới.

"Ví dụ trước đến nay, chúng ta vẫn nghĩ thị trường carbon là điều gì đó rất xa xôi. Nhưng chúng ta nhận ra, bất kỳ hoạt động nào ở Cần Giờ, từ chuyển xe bus sang xe điện, phát triển năng lượng tái tạo, trồng rừng đều gắn với thị trường tín chỉ carbon. Đây là cửa sổ mở ra những cơ hội, mở ra những điều mà TPHCM chưa nghĩ ra", ông Trương Minh Huy Vũ chia sẻ.