Gia đình nhạc sỹ Thuận Yến lên tiếng khi ca khúc “Màu hoa đỏ” bị cấm hát

Nghệ sĩ Hồ Thanh Hương - vợ của cố nhạc sỹ Thuận Yến chia sẻ: “Lúc anh Thuận Yến phổ nhạc bài thơ “Thời hoa đỏ” của anh Nguyễn Đức Mậu thành ca khúc “Màu hoa đỏ”, anh có tâm sự với tôi rằng, anh ấy đã đi qua cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh biên giới phía Bắc mà vẫn chưa thể viết ra bài hát này. Chỉ đến khi anh ấy gặp được tứ thơ của anh Nguyễn Đức Mậu thì anh ấy mới bộc phát ra được những giai điệu bi hùng như thế.

Tương tự, bài “Chia tay hoàng hôn” - một cuộc chia tay đẫm nước mắt đã đi vào lịch sử âm nhạc cũng thế, anh ấy trăn trở bao nhiêu năm mà không viết được. Chỉ đến khi anh ấy gặp được tứ thơ “hoàng hôn lặng lẽ” của anh Anh Vũ thì mới viết nên bài hát này.

“Màu hoa đỏ” gắn với tên tuổi của anh Thuận Yến bởi nó đã đi vào lòng bao thế hệ người lính, người dân Việt Nam. Đó là bài hát mà nhiều người bạn của anh Thuận Yến xem là “bài hát cuộc đời”. Vào mỗi dịp 27/7, các đài truyền hình hoặc các tỉnh thành tổ chức các chương trình âm nhạc cũng lấy tên là “Màu hoa đỏ”.

Nói thật, với tư cách là một người vợ tôi rất tự hào về điều này. Anh Thuận Yến đã rất thấu hiểu người lính mới viết ra được những giai điệu đẹp và hay đến thế. Nhưng tôi không hiểu sao, một ca khúc cách mạng đã đi vào huyền thoại, đi vào lòng bao thế hệ người dân như thế mà Sở VHTT&DL Tiền Giang lại ra văn bản cấm lưu hành và phổ biến. Tôi vô cùng bất ngờ khi hay biết thông tin này.

Tôi đã từng chứng kiến rất nhiều người lính, người cựu thanh niên xung phong hoặc những người thương binh mỗi khi có dịp lại mở Karaoke để hát bài “Màu hoa đỏ” như nhắc nhớ về một thời rực lửa, một thời oai hùng. Vậy mà bây giờ, Sở VHTT&DL tỉnh Tiền Giang cấm lưu hành là không biết vì lý do gì? Nếu nói những hình ảnh minh hoạ không phù hợp thì phải bắt chính sửa lại chứ sao lại ra văn bản cấm lưu hành bài hát. Bài hát nào có gây đau thương hay tổn thất cho ai đâu? Làm như vậy khác nào đưa một ca khúc cách mạng xa rời quần chúng nhân dân?

Tôi nghĩ, Sở VHTT&DL cần nên xem xét lại việc này. Bộ VHTT&DL, Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Hội Nhạc sỹ Việt Nam cũng cần xem xét và có ý kiến để sự việc này sớm làm sáng rõ. Trả lại cho nhân dân, cho đời sống mà bấy lâu ca khúc đang “sống”.

NSƯT Thanh Lam cho rằng, chị không muốn nói về việc này mà để mẹ chị là người gần bố chị nhiều nhất, hiểu rõ nhất việc ông sáng tác ca khúc này lên tiếng. Tuy nhiên, NSƯT Thanh Lam cũng bày tỏ rằng, chị vô cùng bất ngờ và lấy làm khó hiểu khi Sở VHTT&DL tỉnh Tiền Giang ra một văn bản như vậy.

Theo NSƯT Thanh Lam, ca khúc “Màu hoa đỏ” là một ca khúc cách mạng, ngợi ca người lính và sự hy sinh thầm lặng của họ cho cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại. Ca khúc đã từng được giải thưởng của Hội Nhạc sĩ Việt Nam và được trao giải ca khúc xuất sắc của Bộ Quốc phòng. Ca khúc đã vang lên trong rất nhiều chương trình âm nhạc mang tính chính trị, xã hội… với những niềm tự hào khôn tả. Vậy thì việc cấm lưu hành và phổ biến ca khúc ở Tiền Giang là có vấn đề. Cách cư xử này theo chị là không nhân văn đối với một tác phẩm âm nhạc cách mạng.

Sinh thời, nhạc sĩ Thuận Yến chia sẻ rằng, bài thơ “Thời hoa đỏ” của nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đến với ông như một cái duyên. Thời đó, nhà ông còn ở phố Lý Nam Đế, gần với văn phòng của Tạp chí Văn nghệ Quân đội nên thỉnh thoảng ông lại qua “ôn cố tri tân” với bạn thơ Nguyễn Đức Mậu.

“Hôm đó, hai anh em ngồi ôn lại những kỷ niệm khi còn ở chiến trường, nhớ về những anh em đồng đội kẻ còn người đã khuất. Chỉ tiếc rằng, nay vẫn chưa tìm thấy hài cốt những đồng đội chính tay mình chôn cất. Tôi bàn với anh Mậu là tìm tứ thơ, tôi đảm nhiệm phần phổ nhạc như để trả nợ về tinh thần. Đặc biệt lúc đó vào năm 1991, tình hình thế giới đang có nhiều biến động, hai chúng tôi đều mong bài hát sớm ra đời sẽ góp phần củng cố niềm tin trong quần chúng.

Bài thơ của anh Mậu lúc đầu có tên “Thời hoa đỏ”. Sau khi phổ nhạc, tôi bàn với anh đổi tên thành “Màu hoa đỏ”. Bởi vào năm tháng đó, suốt dọc đường hành quân chỉ gặp màu rực đỏ của hoa chuối rừng. Nó gợi lên không khí hào hùng, không khí chiến thắng, tác động không ít đến anh em chiến sĩ.

Cùng thời gian đó, tôi dẫn Thanh Lam đến phòng thu của Đài Tiếng nói Việt Nam để thu thanh ca khúc này. Phải nói rằng mới có 21 tuổi, nhưng Lam đã thể hiện ca khúc rất thành công. Lúc Lam hát, tôi đã ngồi lặng đi, cảm thấy dường như tôi đã gặp lại các đồng đội cũ. Đừng hỏi tôi ai thể hiện thành công ca khúc này nhất. Ai cũng thành công khi mang trong mình niềm đam mê”, nhạc sĩ Thuận Yến kể.

Năm 1994, ca khúc “Màu hoa đỏ” đã đoạt giải của Hội Nhạc sĩ Việt Nam và được trao giải ca khúc xuất sắc của Bộ Quốc phòng.

Bài hát này đã từng được ca sĩ Cẩm Vân, Trọng Tấn, Tùng Dương, Hoàng Tôn, Minh Thuỳ… Tuy nhiên, người thực sự làm rực lên được cái “màu hoa đỏ” của bài hát không ai khác ngoài Thanh Lam.

Trước đó, trong công văn số 120/SVHTTDL-Tr của Sở VHTT&DL tỉnh Tiền Giang ban hành ngày 7/2/2017 có nội dung đề nghị phòng Văn hóa thông tin các huyện, thành thị thông báo cho các cơ sở kinh doanh karaoke trên địa bàn quản lý trong thời hạn 30 ngày phải gỡ bỏ ngay các bài hát chưa được cấp giấy phép phê duyệt nội dung cho phép lưu hành và phổ biến theo quy định của pháp luật, trong đó có ca khúc “Màu hoa đỏ” của nhạc sĩ Thuận Yến.

Thông tin về việc cấm lưu hành phổ biến “Màu hoa đỏ” xuất hiện trong công văn số 120/SVHTTDL-Tr của Sở VHTTDL tỉnh Tiền Giang ban hành ngày 7/2/2017 có nội dung đề nghị phòng Văn hóa thông tin các huyện, thành thị thông báo cho các cơ sở kinh doanh karaoke trên địa bàn quản lý trong thời hạn 30 ngày phải gỡ bỏ ngay các bài hát chưa được cấp giấy phép phê duyệt nội dung cho phép lưu hành và phổ biến theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến việc này, ông Nguyễn Đức Đảm - Giám đốc Sở VHTT&DL Tiền Giang cho biết nguyên nhân của việc cấm lưu hành và phổ biến “Mùa hoa đỏ” là bởi ca khúc này khi được sử dụng tại các điểm kinh doanh karaoke có phần hình ảnh thể hiện chưa phù hợp với nội dung.

Tuy nhiên, sự việc này đã gây nên nhiều bất bình đối với giới nhạc sỹ, nghệ sĩ và người dân trong cả nước.

Hà Tùng Long